O gminie

Najstarsza wzmianka

1435r.

Ilość sołectw

26

Obszar gminy

122,79 km2

Położenie

Gmina Komarów-Osada licząca 122,79 km2 i ok. 5700 mieszkańców położona jest w części południowo wschodniej województwa lubelskiego. Wchodzi w skład powiatu zamojskiego i jest podzielona na 26 sołectw. Od północy graniczy z gminami Sitno i Miączyn, od wschodu z gminą Tyszowce, od południa z gminami Rachanie i Krynice, od zachodu gminą Łabunie. Gmina Komarów-Osada położona jest w obrębie trzech jednostek fizjograficznych niższego rzędu: Grzędy Sokalskiej, Kotliny Hrubieszowskiej i Padołu Zamojskiego. Grzęda Sokalska i Kotlina Hrubieszowska wchodzą w skład Wyżyny Zachodniowołyńskiej. Część północno-zachodnia gminy, leży w obrębie Padołu Zamojskiego i wchodzi w skład Wyżyny Lubelskiej.

Powierzchnia Kotliny Hrubieszowskiej ostatecznie ukształtowała się w okresie czwartorzędu (pocz. ok. 1,8 mln lat temu). Dominują tutaj tereny o rzeźbie lekko falistej i pagórkowatej, o minimalnym nachyleniu stoków. Skała budująca podłoże jest podatna na działanie chemiczne, co wpływa na tworzenie się form krasowych, licznych w części południowej tzw. wymoków okresowo podmokłych.
Padół Zamojski stanowi rozległe obniżenie, ograniczone wyraźnymi krawędziami otaczających go garbów o kierunku ze wschodu na zachód i wzgórza ostańcowe. Garby te oddzielają rozległe suche doliny o bardzo łagodnych zboczach. Obniżenie Padołu Zamojskiego odpowiada strefie mało odpornych margli i wapieni mastrychtu, ubogich w krzemionkę i łatwo ulegających krasowieniu.
Grzęda Sokalska charakteryzuje się pagórkowatą rzeźbą terenu. Występuje na niej kilka podłużnych lessowych garbów o przebiegu równoleżnikowym na kierunku wschód-zachód, porozdzielanych głębokimi wąwozami, o bardzo stromych zboczach oraz krawędzie i załomy wyżyn. Pomiędzy garbami występują szerokie doliny.
Na utworach lessowych zalegających tu grubą warstwą wykształciły się w okresie subborealnym gleby typu czarnoziemów. Występują one obecnie w centralnej i północnej części Kotliny Hrubieszowskiej oraz na Grzędzie Sokalskiej, a więc prawie na całym obszarze gminy Komarów-Osada. We wschodniej i północno wschodniej części gminy występują także gleby brunatne, a w dolinach rzek również torfowo-bagienne.
Największa wyniosłość występuje na Grzędzie Sokalskiej, w Hucie Komarowskiej i osiąga wys. 315,6 m n.p.m., najniższej położony teren występuje w Kotlinie Hrubieszowskiej w miejscowości Dub i osiąga poziom 198,6 m n.p.m.
Ocieplenie klimatu i zmniejszenie opadów w okresie subborealnym (ok. 3200-2300 p.Chr) miało duży wpływ na faunę i florę tego regionu. Niektóre gatunki drzew nie utrzymały się w takim klimacie i zostały wyparte przez gatunki ciepłolubne.
W wyniku tych przemian znacznie zmniejszyła się powierzchnia lasów dębowych, poszerzył się natomiast zasięg buka, cisa, jodły, sosny i świerka. Ptactwo wodne utraciło dogodne warunki bytowania, natomiast rozwinęła się fauna klimatu kontynentalnego.
Ważnym elementem dla rozwoju środowiska przyrodniczego jest sieć hydrograficzna i rzeźba terenu. Przez środek gminy, z zachodu na wschód przepływa rzeka Sieniocha, lewo-brzeżny dopływ Huczwy, do której wpadają mniejsze cieki wodne. Źródliska rzeki znajdują się na pograniczu Antoniówki i Wolicy Śniatyckiej. Południowo-zachodnią część gminy odwadnia rzeka Kryniczka, prawobrzeżny dopływ Wieprza. Ponadto w południowo-wschodniej części gminy występuje bezimienny ciek, dopływ Huczwy, który swoje źródło posiada we wsi Kraczew.
Rzeźba terenu jest równinna i raczej jednostajna w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej i Padołu Zamojskiego, lecz bardzo pofałdowana, tworząca liczne garby terenowe na terenie Grzędy Sokalskiej. Obszar Gminy Komarów-Osada znajduje się pod wpływem klimatu kontynentalnego. Charakterystyczne dla tego klimatu są mroźne zimy i gorące lata. Roczna ilość opadów wynosi średnio ok. 600 mm. Przeważają deszcze letnie, mające charakter krótkich, gwałtownych lokalnych ulew. Ważną cechą istniejącego tutaj klimatu jest występowanie dużej ilości dni słonecznych dochodzących do 38% w roku. Powierzchnia lasów na terenie gminy jest niewielka i wynosi ok. 7 % powierzchni. Niewielkie lasy występują tylko w okolicach Duba, Śniatycz i Wolicy Śniatyckiej.

Rolnictwo

Produkcja rolnicza skierowana jest na uprawę zbóż, roślin okopowych oraz warzyw. Gmina nie posiada żadnego przemysłu i charakteryzuje się dosyć wysokim poziomem bezrobocia. Wśród działalności pozarolniczej dominują handel i usługi. Ośrodkiem usługowym dla ludności i rolnictwa jest miejscowość Komarów-Osada, położona przy głównym ciągu komunikacyjnym (droga powiatowa Nr 3268L), gdzie mieści się siedziba administracji gminy.

Zabytki

WYKAZ ZABYTKÓW NA TERENIE GMINY KOMARÓW OSADA WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW

L.p. Miejscowość Obiekt Czas trwania
 1. Dub Kościół parafialny drewniany, 1778-1779
 2. Dub Dzwonnica, drewniana, poł. XIX
 3. Dub Ogrodzenie z bramą murowane, poł. XIX
 4. Dub 2 nagrobki kamienne, poł. XIX
 5. Dub Cmentarz przy kościele z drzewostanem k. XVIII
 6. Dub Cmentarz grzebalny, czynny z drzewostanem, Pocz. XIX
 7. Dub Kaplica grobowa Rulikowskich, murowana, 1910
 8. Komarów-Osada Kościół parafialny, murowany, 1908-11
 9. Komarów-Osada Nagrobek kamienny, 1853
 10. Komarów-Osada Cmentarz przykościelny z   drzewostanem, Pocz. XX
 11. Komarów-Osada Cmentarz grzebalny, czynny z drzewostanem, k. XVIII
 12. Zubowice Kościół parafialny (d. cerkiew gr-kat.), drewniany, 1777
 13. Zubowice Dzwonnica drewniana 1777
 14. Zubowice Cmentarz przykościelny z drzewostanem k. XVIII

Przyroda i Turystyka

Niewątpliwy atut gminy stanowią przyrodniczo cenne obszary m.in.: zespół stawów wodnych wsi Dub z kompleksem leśnym, zabudową wsi – jej elementami zabytkowymi oraz łąkami w dolinie rzecznej. Duże walory krajobrazowe i poznawcze stanowi rozległa dolina rzeczna z typową roślinnością bagienną, miejscami lęgowymi ptaków w części północnej gminy. Teren ten, objęty ochroną w ramach sieci obszarów Natura 2000 – Dolina Sieniochy PLH 060025, o powierzchni 2 693,1ha, zatwierdzony decyzją Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 22 grudnia 2009 r w sprawie przyjęcia na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG trzeciego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na kontynentalny region biogeograficzny /C(2009) 10422/, jest bardzo cenny pod względem krajobrazowym i poznawczym, stanowi jeden z największych w Polsce kompleks bardzo bogatych florystycznie łąk trzęślicowych a także obejmuje torfowiska nakredowe. Stwierdzono tutaj występowanie wielu rzadkich gatunków roślin, w tym dwa gatunki cenne z europejskiego punktu widzenia: wapieniolubny storczyk – lipiennik Loesela i zagrożony wyginięciem w Polsce – starodub łąkowy. Nieco szerszy w granicach stanowi obszar Natura 2000 – Ostoja Tyszowiecka PLB 060011, o powierzchni 11029,4ha wyznaczony rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 /Dz.U. Nr 179, poz. 1275/. Jest to również miejsce bytowania rzadkich gatunków ptaków: derkacz, dublet i dzierzba gąsiorek.Ciekawa lokalizacja na stokach wierzchowin miejscowości Kraczew, Sosnowa-Dębowa, Księżostany w otoczeniu bogatych lasów, predysponuje te miejscowości do organizowania różnych form wypoczynku i rekreacji. Ponadto, we wsi Księżostany występują źródła wód, których walory cenią sobie lokalni mieszkańcy.
Skip to content