Obchody 100 rocznicy Bitwy pod Komarowem były organizowane pod Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.

W sobotę 29 sierpnia w miejscowości Antoniówka, wśród licznie zgromadzanych pocztów sztandarowych i proporczykowych środowisk kawaleryjskich, został odsłonięty obelisk poświęcony pamięci 8. Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego, który z tej miejscowości wyruszył do zwycięskiej szarży w Bitwie pod Komarowem.

Po apelu pamięci, przeprowadzonym przez 19 Batalion Zmechanizowany w Chełmie, przy obelisku delegacje złożyły wieńce.

Wieczorem, w blasku płonących pochodni, w Miejscu Pamięci w Wolicy Śniatyckiej, odbył się Uroczysty Capstrzyk. Uczestników uroczystości powitała Wójt Gminy Komarów-Osada Wiesława Sieńkowska. W swoim wystąpieniu, podkreśliła, że zwycięstwo sprzed stu lat to jubileusz niezwykły. Historia Europy i Polski byłaby dziś zupełnie inna gdyby nie było zwycięskiej Bitwy Warszawskiej i Bitwy pod Komarowem.

Następnie głos zabrał gen. bryg. dr Jarosław Gromadziński. Podkreślił poświęcenie polskich żołnierzy, ułanów i szwoleżerów, którzy walcząc pod hasłem „Bóg, Honor, Ojczyzna” zatrzymali wielokrotnie liczebniejszą Konarmię Budionnego, zmuszając ją do odwrotu. Zaznaczył, że zwycięstwo polskich żołnierzy pod Komarowem było starciem decydującym o dalszych losach Polski i Europy. Przedstawił historię tej niezwykłej bitwy w aspekcie wojskowym i oddał cześć jej bohaterom.

W czasie capstrzyku Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Pan Marcin Romanowski, Wójt Gminy i Przewodniczący Rady Gminy wręczyli statuetki za współpracę przy organizacji uroczystości 100 Rocznicy Zwycięskiej Bitwy pod Komarowem – 1920.

Uhonorowani zostali:

• gen. broni pil. Jan Śliwka– I zastępca Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych
• gen. dyw. Jarosław Gromadziński – Dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej w Siedlcach
• płk Wacław Samocik – Zastępca Dowódcy 19 Brygady Zmechanizowanej w Lublinie
• ppłk Hubert Trusiuk – Dowódca 19 Batalionu Zmechanizowanego w Chełmie,
• rtm. kaw. och. Franciszek Paweł Żmudzki– Dowódca Oddziału Kawalerii Ochotniczej w barwach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego
• rtm. kaw. och. Dariusz Waligórski – V-ce Prezes Zarządu Federacji Kawalerii Ochotniczej
• płk Jakub Garbowski – Dowódca 2 Pułku Rozpoznawczego w Hrubieszowie
• płk Tadeusz Nastarowicz – Dowódca 2 Lubelskiej Brygady Terytorialnej

Statuetki za wieloletnią i aktywną działalność społeczną na rzecz Gminy Komarów-Osada otrzymali:

• Państwo Beata i Dariusz Hanc
• Pan Alfred Fiałkowski
• Pan Marek Góra
• Pan  Edward Michnowicz
• Pan Czesław Olszewski
• Pan Tadeusz Olszewski
• Pan Józef Pawliszak
• Pan Zbigniew Pysiewicz
• Państwo Aneta i Marek Skroban
• Pan Piotr Sołoducha
• Pan Tomasz Sołoducha
• Pani Alicja Wysłocka
• Pani Anna Sikora
• Pan Lech Sikora
• Pan Ludwik Kantor
• Pan Stanisław Kubiński
• Pan Zdzisław Kupiec
• Pan Bartłomiej Schab
• Pan Edward Schab

Dopełnieniem capstrzyku był apel pamięci przeprowadzony przez 19 Batalion Zmechanizowany z Chełma. Uczestnicy uroczystości złożyli wieńce na mogiłach poległych w bitwie. Podczas sobotniej uroczystości, nawiązując do tradycji ułańskich, druhowie z jednostek OSP Komarów i OSP Antoniówka palili  ognisko pamięci o bohaterach zwycięskiej Bitwy pod Komarowem 1920. 

W niedzielny poranek kontynuowano dalszą część tej niezwykłej uroczystości. Gości powitała Wójt Gminy, przypominając historię bitwy, historię jej obchodów i tego niezwykłego miejsca pamięci.

W dniu 31 sierpnia 1920 roku wczesnym rankiem na polach Wolicy Śniatyckiej doszło do wielkiego boju kawalerii polskiej z przeważającą siłą oddziałów bolszewickich. Była to ostatnia w historii Europy a jednocześnie największa w XX wieku bitwa kawalerii. Uczestniczyła w niej artyleria i piechota, większość działań przypadło na walkę formacji kawaleryjskich w szyku konnym z użyciem broni białej. Bitwa uznana przez historyków za jedną z przełomowych bitew w historii świata.

Pod Komarowem ułani polskiej 1 Dywizji Jazdy Pułkownika Juliusza Rómmla pokonali kozaków I Armii Konnej generała Siemiona Budionnego.

W wyniku całodziennej walki, a był to śmiertelny, zacięty i krwawy bój, polska 1 Dywizja Jazdy odparła natarcie czterokrotnie silniejszego przeciwnika i po zadaniu mu znaczących strat – zmusiła go do zmiany kierunku i odwrotu.

Bój konny trwał cały dzień. W przebiegu bitwy zarysowały się dwa kompleksy wydarzeń.

Pierwszy etap to bitwa przedpołudniowa, drugi etap to bitwa wieczorna. Przez cały dzień zaangażowanie ułanów było ogromne: siekano, bito kartaczami, rąbano.

Nieprzyjaciel ufny w swe siły szedł pewny siebie, a ułani z wielką determinacją szli do szarży jedna po drugiej, bo honor żołnierski tak im nakazywał. Skala całodziennych zmagań w rejonie Komarowa, ich zaciekłość w zmieniającym się co chwila teatrze wojennym, doskonałe dowodzenie i wyszkolenie polskich pułków kawaleryjskich oraz działania z artylerią nie tylko powstrzymały Budionnego w jego marszu, ale zadały im klęskę, z której nie mogli się otrząsnąć do końca działań wojennych.

W tym miejscu podkreśliła dokonania grupy kryptologów którymi kierował porucznik Jan Kowalewski. Grupa tych genialnych analityków złamała szyfry armii czerwonej, co dało Polskiemu Sztabowi Generalnemu możliwość dokładnej orientacji o kierunku przemieszczaniu się sił nieprzyjaciela.

Wojna polsko- bolszewicka była wyjątkowa nie tylko ze względu na rozmach operacji i specyfikę działań na ogromnych przestrzeniach. Miała swoją patriotyczną wymowę. Polski opór powstrzymał ekspansję komunistycznej rewolucji na kraje Europy zachodniej i spoił młody organizm Rzeczypospolitej. Podkreśliła, że mieszkańcy gminy są bardzo dumni, że to właśnie tutaj na ziemi komarowskiej została powstrzymana „nawałnica wojsk bolszewickich”. Komarowianie nigdy nie byli obojętni, gdy ojczyzna była w potrzebie.

Niejednokrotnie walczyli o jej wolność. Byli wśród powstańców styczniowych, walczyli na frontach I i II wojny światowej wierni zasadom „za wolność waszą i naszą”.

Dlatego w sobotę złożone zostały wieńce w tych miejscach, które upamiętniają wydarzenia z tamtego okresu.

Wójt Gminy dodała w swoim wystąpieniu, że w nawiązaniu do tradycji ułanów, którzy przed II wojną światową, co roku w ostatnią niedzielę sierpnia przyjeżdżali z całej Polski właśnie w to miejsce pamięci, w którym stoimy obecnie palili ogniska, śpiewali pieśni patriotyczne i w ten sposób oddawali hołd swoim poległym kolegom. Kawalerzyści biorący udział w bitwie chcieli postawić w tym miejscu, gdzie obecnie się znajdujemy, Pomnik Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej. Został nawet wykonany projekt tego pomnika. Jednak II Wojna Światowa zniweczyła te plany.

To miejsce dla Nich i dla Nas jest miejscem szczególnym. Dlatego teren miejsca pamięci został wpisany do rejestru zabytków.

Zadbaliśmy, aby działka znajdująca się przed mogiłą również stanowiła własność samorządu. Myśleliśmy, że może w przyszłości przydać się pod budowę pomnika. Jestem głęboko przekonana tak jak i mieszkańcy naszej gminy, że powinniśmy szanować to miejsce, które zostało wybrane przez samych uczestników bitwy. 

W bieżącym roku gmina wykonała ogrodzenie tego miejsca, wymieniono tablice informacyjne i oczyszczono kamień. Prace zostały wykonane przy ogromnym wsparciu środków finansowych z budżetu państwa. Podziękowała Wojewodzie Lubelskiemu Panu Lechowi Sprawce za zaangażowanie w ten projekt.

Znaczenie tego miejsca zostało upamiętnione na grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie pośród innych miejsc walk i chwały polskiego oręża. A ziemia z pola bitwy znajduje się w wielu miejscach w Polsce i na świecie. Dlatego powinniśmy to szanować.

Pani Wójt wspomniała również, że przez wiele lat starano się przemilczeć i nie wspominać o wydarzeniach z 1920 roku.

Jednak ludzie pamiętali zawsze. Kadra pedagogiczna wraz z młodzieżą szkolną i mieszkańcy Wolicy Śniatyckiej otaczali opieką miejsca pamięci.

Ważną rolę w pielęgnowaniu prawdy historycznej odegrali również miejscowi księża.

Bitwa godna Sienkiewiczowskiego pióra stała się też inspiracją do powstania tryptyku pod tytułem „ Bitwa pod Komarowem pędzla Jerzego Kossaka, który w latach 30 XX wieku zapoznał się z panoramą tej niezwykłej bitwy.

W 2013 roku Minister Obrony Narodowej, Rocznicę Bitwy pod Komarowem ustanowił Świętem Kawalerii Polskiej. Dlatego po naszych uroczystościach odbywają się pokazy kunsztu Wojska Polskiego i Kawaleryjskiego, a ułani przedstawiają epizody Bitwy pod Komarowem. Dzięki Nim możemy uczestniczyć w żywej lekcji histrioni, pokazaniu młodemu pokoleniu patriotycznej postawy, żołnierskiego etosu i bohaterstwa Polaków walczących o wolność ojczyzny.

Pani Wójt, poprosiła abyśmy wszyscy pamiętali o żołnierzach ułanach z 1920, którzy na ołtarzu ojczyzny złożyli swe życie i o bohaterach I i II wojny światowej. Podkreśliła również wspaniałego naszego rodaka, śp. dr. Wiesława Lipko, który 30 lat temu wspólnie z władzami gminy zorganizował pierwsze oficjalne uroczystości, wówczas przyjechało wielu zacnych gości z całej Polski. Byli też starsi wiarusi z pod Krakowa, Poznania, Lublina, Zamościa i Tomaszowa. Większość z nich ukochała Komarów i przyjeżdżają na uroczystości każdego roku.

Oni to skutecznie zapalili innych kawalerzystów i Stowarzyszenie „Bitwa pod Komarowem”, które to od 2007 r. organizuje przepiękne pokazy kawalerii i inscenizację bitwy pod Komarowem.

Podkreśliła jak ważne jest, aby echa zwycięskiej bitwy pod Komarowem szeroko niosły się po naszej ojczyźnie. Bo w tej bitwie zwyciężył honor oraz pragnienie wolnej ojczyzny…

Poprosiła aby pochylić w zadumie nasze głowy, aby tętent kopyt końskich i wszechobecne hura polskich kawalerzystów popłynęły  przez nasze serca…

Życzyła wszystkim szczęśliwego kraju, w którym będziemy mogli budować pozytywny klimat codzienności, w którym będzie nam się żyło bezpiecznie i godnie.

A uroczystości rocznicowe niech staną się okazją do głębokiej zadumy nad doświadczeniami z przeszłości, a także niech staną się tematem do dyskusji, o wyzwaniach dnia dzisiejszego.

Polową Mszę Świętą w intencji poległych w bitwie koncelebrował ks. Dziekan Wojsk Lądowych ppłk Andrzej Piersiak. Homilię wygłosił dziekan i proboszcz Parafii Świętej Trójcy w Komarowie dr Franciszek Nieckarz.

W dalszej części uroczystości głos zabrał nasz rodak i Komarowiak Pan Zbigniew Wojciechowski Wicemarszałek Województwa Lubelskiego, który zaznaczył, że wielokrotnie brał udział w uroczystych obchodach zwycięskiej Bitwy pod Komarowem. Podkreślił, że dla mieszkańców gminy Komarów-Osada jej obchody to radość, duma i obowiązek, z którego wywiązują się wzorowo. W imieniu Samorządu Województwa Lubelskiego oddał cześć Bohaterom Bitwy walczącym o wolność ojczyzny.

Niezwykle piękną inicjatywę podjął Klub Honorowych Dawców Krwi działający przy OSP Komarów-Osada, organizując w niedzielę akcję poboru krwi pod hasłem „Dziś bohaterowie oddają krew, by ratować zdrowie i życie innych”. W czasie trwania akcji zebrano 10 litrów krwi.

2 Pułk Rozpoznawczy z Hrubieszowa i 19 batalion zmechanizowany z Chełma, przygotowali niezwykle interesujący pokaz współczesnego wyposażenia wojskowego.

Uroczystości towarzyszyła również wystawa plenerowa poświęcona Bitwie pod Komarowem w Stulecie Zwycięstwa.

W uroczystych obchodach 100 Rocznicy Bitwy pod Komarowem udział wzięli: 

• Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej reprezentował Pan Dariusz Gwizdała zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego,
• Senator RP Pan prof. Józef Zając,
• Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Pan Marcin Romanowski,
• Ministerstwo Obrony Narodowej Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa reprezentował mjr Jerzy Banasiak,
• Wojewoda Lubelski Pan Lech Sprawka,
• Wicemarszałek Województwa Lubelskiego Pan Zbigniew Wojciechowski,
• I zastępca dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni pilot Jan Śliwka,
• Dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej z Siedlec gen. dywizji Jarosław Gromadziński,
• Zastępca dowódcy 18 Dywizji Zmechanizowanej z Siedlec gen. bryg. Artur Jakubczyk
• Zastępca dowódcy 19 Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej płk Wacław Samocik
• Dowódca 2 Hrubieszowskiego Pułku Rozpoznawczego- płk Jakub Garbowski,
• Dowódcę Komponentu Wojsk Specjalnych z Krakowa reprezentował ppłk Zbigniew Kopciuch,
• Dowódca 19 Batalionu Zmechanizowanego w Chełmie ppłk Hubert Trusiuk,
• Dowódca 3 Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego płk Sebastian Grell,
• Dowódcę 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej reprezentował mjr Dominik Pieprzowski,
• Komendant 32 Wojskowego Oddziału Gospodarczego ppłk Jerzy Muzyka,
• Komendant Wojskowej Komendy Uzupełnień ppłk Wojciech Witek,
• Komendant Placówki Straży Granicznej w Dołhobyczowie mjr Mariusz Kulczyński,
• Komendant Placówki Żandarmerii Wojskowej w Zamościu st. chor. sztab. Adam Ładosz,
• Wydział Żandarmerii Wojskowej w Lublinie reprezentował kpt Arkadiusz Przychodzki,
• Weterani Wojska Polskiego,
• Formacje Kawalerii Ochotniczej reprezentujące barwy Kawalerii II RP,
• Prezes Federacji Kawalerii Ochotniczej kaw. och Jan Znamiec,
• Wiceprezes Federacji Kawalerii Ochotniczej kaw. och. Dariusz Waligórski,
• Dowódca Szwadronu Kawalerii Ochotniczej w barwach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego – rtm. kaw. och. Franciszek Paweł Żmudzki,
• Orkiestra Kawaleryjska,
• Starosta Zamojski Pan Stanisław Grześko,
• Wicestarosta Zamojski Pan Witold Marucha,
• Wiceprezydent Miasta Zamość Pan Piotr Zając,
• Burmistrz Tyszowiec Pan Andrzej Podgórski,
• Przewodniczący Rady Miasta Tyszowce Pan Marcin Kawałko,
• Wójt Gminy Krynice Pan Jacek Wiśniewski,
• Wójt Gminy Łabunie Pan Mariusz Kukiełka,
• Wójt Gminy Werbkowice Pani Agnieszka Skubis-Rafalska,
• Radny Powiatu Zamojskiego Pan Stanisław Barteczko,
• Stanisław Majdański były Senator RP,
• Przewodnicząca Rady Gminy Łabunie Pani Elżbieta Kuźma,
• Komendant Miejski Policji w Zamościu Inspektor Wiesław Pawluk,
• Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Zamościu st. brygadier Jacek Sobczyński,
• Prezes Związku OSP RP Zarządu Oddziału Powiatowego w Zamościu druh Kazimierz Mielnicki wraz z druhami z gminnych jednostek OSP,
• Honorowy Prezes Związku OSP RP Zarządu Oddziału Powiatowego w Zamościu płk Mieczysław Skiba,
• Dyrektor Lubelskiego Oddziału Regionalnego ARiMR Pan Krzysztof Gałaszkiewicz,
• Wicedyrektor PUP w Zamościu Pani Krystyna Bondyra,
• Dziekan Wojsk Lądowych ppłk Andrzej Piersiak,
• Kapelan Garnizonu Chełm ppłk Mariusz Antczak,
• Kapelan Garnizonu Zamość ppłk Tomasz Skupień,
• Ojciec dominikanin Jacek Skupień,
• Kapelan ułanów – Błażej Górski,
• Ojciec duchowny Wyższego Seminarium Duchownego w Siedlcach – Maciej Majek,
• Dziekan i proboszcz parafii dr Franciszek Nieckarz,
• Członkowie Związku Piłsudczyków RP,
• Potomkowie uczestników walk pod Komarowem,
• Środowiska kombatanckie,
• Przewodniczący Stowarzyszenia Internowani Zamojszczyzny Pan Jerzy Zacharow,
• Wojskowa Orkiestra Dęta z Lublina pod kierownictwem kapelmistrza starszego chorążego sztabowego Rafała Palutkiewicza,
• Nadleśnictwo Zwierzyniec reprezentował Pan Jerzy Bąk i Pan Ryszard Teterycz,
• Służby medyczne, informacyjne i porządkowe na czele z lekarzem Lechem Sikorą. 

Komitet Honorowy Obchodów 100 Rocznicy Zwycięskiej Bitwy pod Komarowem:

Wojewoda Lubelski Pan Lech Sprawka

Marszałek Województwa Lubelskiego Pan Jarosław Stawiarski

Starosta Zamojski Pan Stanisław Grześko

Burmistrz Tyszowiec Pan Andrzej Podgórski

Wójt Gminy Miączyn Pan Ryszard Borowski

Wójt Gminy Łabunie Pan Mariusz Kukiełka

Wójt Gminy Sitno Pan Krzysztof Seń

Organizatorzy:

Rada Gminy, Wójt Gminy Komarów-Osada

18 Dywizja Zmechanizowana w Siedlcach

2 Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy

Uroczystość prowadziły:

Anna Kupiec-Niedźwiedź,

Renata Koper.

„Uroczystość obchodów 100. Rocznicy Zwycięskiej Bitwy pod Komarowem bierze udział w Programie „Warto być Polakiem”, którego organizatorem jest Samorząd Województwa Lubelskiego”. Celem programu jest pielęgnowanie polskości i wartości patriotycznych przez mieszkańców województwa lubelskiego.

O godzinie 12.00 rozpoczęto uroczystość Święto Kawalerii Polskiej – Komarowska Potrzeba 2020 zgodnie z ceremoniałem wojskowym. Uczestnicy uroczystości mogli obejrzeć pokazy wyszkolenia Szwadronu Kawalerii WP i inscenizację epizodów Bitwy po Komarowem.

Organizatorzy:

Dowódca Garnizonu Warszawa

oraz Prezes Stowarzyszenia „Bitwa po Komarowem”.

Dziękujemy.

{mp4}bitwa_2020{/mp4}