Rządowe Centrum Bezpieczeństwa informuje jak reagować na zagrożenie czadem.

Zapraszamy do zapoznania się z informacjami.

Czym jest czad?

Czad – tlenek węgla (CO) to silnie trujący, bezbarwny, bezwonny i niedrażniący gaz. Ma nieco mniejszą gęstość niż powietrze, dlatego łatwo się z nim miesza.

Czad określany jest „cichym zabójcą, ponieważ człowiek nie jest w stanie go wykryć za pomocą zmysłów. Jest szczególnie groźny w okresie jesienno-zimowym, kiedy przez niewłaściwe użytkowanie lub wykorzystanie wadliwych urządzeń grzewczych, przewodów kominowych i wentylacyjnych wzrasta ryzyko zatrucia, którego skutkiem może być uszkodzenie narządów, a nawet śmierć.

Najwięcej zatruć w budynkach mieszkalnych jest wynikiem:

• nieszczelności, wad produkcyjnych i braku konserwacji przewodów kominowych (wentylacyjnych, spalinowych i dymowych),
• niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do stopnia szczelności okien i drzwi (szczególnie po wymianie okien i drzwi na nowe).

Niesprawność przewodów kominowych i wentylacyjnych może doprowadzić do niedrożności, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego (dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz – cofa się do pomieszczenia).

Zatrucie tlenkiem węgla

Tlenek węgla dostaje się do organizmu przez układ oddechowy i jest wchłaniany do krwioobiegu. Toksyczne działanie tlenku węgla wynika z tego, że w porównaniu z tlenem, mocniej wiąże się z hemoglobiną (białkiem znajdującym się z czerwonych krwinkach), przez co blokuje dopływ tlenu do organizmu.

Znaki ostrzegawcze zatrucia tlenkiem węgla mogą być bardzo subtelne. Mimo to, stan zatrucia tlenkiem węgla jest stanem zagrożenia życia.

Jeśli podejrzewasz u siebie lub innych zatrucie, natychmiast wyjdź na świeże powietrze i poszukaj pomocy medycznej.

Objawy zatrucia

Do najważniejszych objawów zatrucia tlenkiem węgla, które mogą mieć różne natężenie, należą:

• ból głowy;
• zaburzenia koncentracji;
• zawroty głowy;
• osłabienie;
• wymioty;
• konwulsje, drgawki;
• utrata przytomności;
• śpiączka;
• zaburzenia tętna;
• zwolniony oddech.

Czad – jak się uchronić?

Aby ustrzec się przed zatruciem czadem należy:

• przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzać szczelności przewodów kominowych i systematycznie je czyścić;
• systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do kratki;
• nie zaklejać i nie zasłaniać kratek wentylacyjnych;
• upewnić się, że użytkowane piecyki, kuchenki czy termy gazowe są sprawne; używać ich zgodnie z instrukcją producenta;
• w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania systemów wentylacji pomieszczeń, ponieważ okna wykonane w nowych technologiach zapewniają dużą szczelność;
• często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien;
• zainstalować czujniki alarmowe wykrywające tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania;
• w wypadku zaobserwowania objawów takich jak duszności, ból i zawroty głowy, nudności, a istnieją przesłanki, że mogą być one wynikiem zatrucia czadem, natychmiast przewietrzyć pomieszczenie i zasięgnąć porady lekarskiej.

Szczegółowe informacje na temat zagrożeń związanych z tlenkiem węgla i tego jak im zapobiec dostępne są na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej: https://www.straz.gov.pl/porady/czad

Instytucjami monitorującymi zagrożenie jest Państwowa Straż Pożarna oraz Nadzór Budowlany.

Materiał przygotowano na podstawie informacji i poradnika „Nie dla czadu” – dostępnych na stronie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa pod adresem: https://www.gov.pl/web/rcb/nie-dla-czadu

Ponadto zachęcamy do zapoznania się z informacjami udostępnionymi na stronie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej pod adresem: https://www.gov.pl/web/kgpsp/czujka-na-strazy-twojego-bezpieczenstwa-sezon-grzewczy-2022-2023 dotyczącymi ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-informacyjnej na temat zagrożeń związanych z możliwością powstania pożarów w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych oraz zatruciem tlenkiem węgla pod hasłem „Czujka na straży Twojego bezpieczeństwa!”